Tanrı ve Risk Üzerine

Mantıklı olan risk ve ödüle göre karar vermektir. Hayatın her aşamasında karar verirken (farketmesek de) alacağımız riski ve elde edeceğimiz faydayı kıyaslayarak aksiyon alırız (ya da doğrusu budur). “Aptallık” diye tanımladığımız aksiyonlar bariz şekilde bu denklemin zarar yönüne eğilim gösterdiğimiz aksiyonlarımızdır.

Aksiyonumuz, aksiyonun sonuçlanma oranları, sonuçlarımızın getirisi ve riski aşağıdaki gibi olsun.

X Aksiyonunda

A sonucu olma olasılığı: %99.9 Getirisi: 100 Birim

B sonucu olma Olasılığı %0.1 Riski: 100 Birim olsun.

Eğer X Aksiyonu A şeklinde sonuçlanırsa getirimiz –> 100*0.999 = 99.9

B şeklinde sonuçlanırsa gerçekleşecek riskimiz –> 100*0.001 = 0.1 olacaktır.

Formülize edersek : Beklenen Getiri (Risk) = Olasılık * Fayda (Zarar) olacaktır.

Beklenen Fayda, Beklenen Zarar dan yüksek değere sahip olduğunda o aksiyonu almamız mantıklıdır.

Aynı beklenen değerler yaklaşımını Tanrıya inanma konusuna da uygulayabiliriz :

Semavi Dinler için konuşacak olursak, Tanrı eğer inanırsanız ve (basitçe) Tanrı’nın istediği gibi biri olursanız sizi sonsuz cennetiyle mükafatlandıracağını aksi takdirde cehennem azabında yakacağını iletiyor.

Tanrının istediği gibi yaşarsanız: 1 birimlik dünyevi fayda sağlayacaksınız ( A Kişisi olsun )

Tanrının istemediği gibi yaşarsanız: 1000 birimlik dünyevi fayda sağlayacaksınız ( B Kişisi olsun )

Tanrı varsa ve Tanrının istediği gibi yaşarsanız ölümden sonra Sonsuz Fayda

Tanrı varsa ve Tanrının istediği gibi yaşamazsanız ölümden sonra Sonsuz Zararla karşılaşacaksınız.

Tanrı yoksa ölümden sonra faydanız/zararınız 0 olacak.

Tanrının olma olasılığı %1, Tanrının olmama olasılığı %99 olsun.

Şimdi sonuçları inceleyelim:

A kişisi dünyadan 1 birimlik fayda sağladı.

A kişisi ölümden sonra Tanrının Olma Olasılığı * Sonsuz Fayda kadar fayda sağlayacak.

Yani 0.01 * ∞  = ∞

B kişisi dünyadan 1000 birimlik fayda sağladı.

B kişisi ölümden sonra Tanrının Olma Olasılığı * Sonsuz kadar zarar sağlayacak.

Yani 0.99 * – ∞ = – ∞

Sonuç olarak;

A kişisi 1 birim dünyevi fayda + Sonsuz birim ölüm sonrası fayda sağlayacak

B kişisi 1000 birim dünyevi fayda + Sonsuz birim ölüm sonrası zarara uğrayacak

Dünyevi ve ahiret hayatını bir bütün olarak ele aldığımızda A kişisinin sonsuz faydaya, B kişisinin ise sonsuz zarara uğrayacağını kolaylıkla görebiliriz.

Tanrıya inanmamak, işi risk ve ödülle değerlendirdiğimizde çılgınlık gibi duruyor.

İşin diğer bir boyutu ise Tanrıya bu denkleme göre inanır hale gelmek. Tanrıya gerçekten inanmayıp sonsuz zarardan korktuğumuz için böyle davranıyorsak gerçekten sonsuz faydayı sağlayabilir miyiz? Yoksa yalnızca zarardan korkan ve benliğini yitiren zavallılar mı oluruz?

Her şey bir yana en ilginci de Tanrı fikri olmasaydı, Tanrıya inanmak zorunda da kalmazdık.